برای پایین آوردن تب چه بخوریم؟
دمای طبیعی بدن بین ۳۶/۱ تا ۳۷/۲ درجه‌ی سانتی‌گراد متغیر است و دمای ۳۸ درجه‌ی سانتی‌گراد یا بالاتر تب در نظر گرفته می‌شود. بخشی از مغز به نام هیپوتالاموس که دمای بدن را کنترل می‌کند ممکن است در پاسخ به عفونت، بیماری یا هر علت دیگری دمای بدن را بالا ببرد. در حقیقت، تب بخشی از واکنش سیستم ایمنی بدن محسوب می‌شود.
در بیشتر موارد، تب نگران‌کننده نیست و در عرض چند روز برطرف می‌شود. با این حال، استفاده از درمان‌های خانگی و پیروی از رژیم غذایی سالم می‌تواند روند بهبودی را تسریع کنید.
وقتی بیمار هستید ممکن است اشتهای شما به‌شدت کاهش پیدا کند، اما از آنجا که بدن در هنگام تب کالری بیشتری می‌سوزاند، برای مبارزه با عامل بیماری‌زا به انرژی بیشتری نیاز دارید. به علاوه زمانی که در حال مبارزه با عفونت هستید، برای تقویت سیستم ایمنی خود باید انرژی و مواد مغذی بیشتری دریافت کنید.
همه‌ی غذاها تأثیر یکسانی روی تب ندارند. در مقاله‌ی امروز دیجی‌کالا مگ به معرفی ۷ غذای مفید برای تب و ۳ غذایی که می‌توانند روند بهبودی شما را مختل کنند، می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
دلایل تب
تب می‌تواند نشانه‌ی چند بیماری مختلف باشد که بعضی از آن‌ها با راهکارهای خانگی برطرف می‌شوند و بعضی دیگر به درمان‌های پزشکی نیاز دارند. شایع‌ترین علت تب عفونت‌هایی مثل سرماخوردگی و گاستروانتریت است. سایر علل عبارتند از:
- عفونت گوش، ریه، پوست، گلو، مثانه یا کلیه
- گرمازدگی
- کووید-۱۹ (کرونا)
- آفتاب‌سوختگی
- بیماری‌هایی که باعث التهاب می‌شوند، مانند روماتیسم
- عوارض جانبی داروها
- واکسیناسیون
- بیماری‌های خودایمنی مثل لوپوس و بیماری التهابی روده (IBS)
- سرطان
- اختلالات هورمونی مانند پرکاری تیروئید
- استفاده از مواد غیرقانونی مانند آمفتامین و کوکائین
- دندان درآوردن شیرخواران که می‌تواند باعث تب خفیف شود (کمتر از ۳۸/۳ درجه‌ی سانتی‌گراد)
بهترین غذاهایی که باید هنگام تب مصرف کنید
وقتی بیمار هستید و تب دارید، مجبور نیستید بیشتر از حد معمول غذا بخورید. فقط کافی است غذاهای مغذی زیر را برای بهبودی سریع‌تر به رژیم خود اضافه کنید:
۱. ماست یونانی
اگر به لبنیات حساسیت ندارید و می‌توانید آن را تحمل کنید، از ماست یونانی استفاده کنید. ماست یونانی منبع خوب پروبیوتیک است، یعنی حاوی باکتری‌های مفیدی است که با تقویت میکروبیوم روده به بهبودی شما کمک می‌کنند. روده و باکتری‌های مفید آن که سایر میکروب‌های مضر را از بین می‌برند، اولین خط دفاعی بدن در برابر سرماخوردگی و آنفولانزا هستند. به همین دلیل، تقویت میکروبیوم روده روی سیستم ایمنی بدن تأثیر مثبت دارد و به بهبود عملکرد آن کمک می‌کند.
ماست یونانی علاوه بر داشتن پروبیوتیک، منبع خوب پروتئین است. بنابراین حتی اگر اشتهای زیادی نداشته باشید، با خوردن مقدار کمی از آن مقدار زیادی مواد مغذی دریافت خواهید کرد.
۲. سوپ مرغ
سوپ مرغ یکی از بهترین غذاها برای افرادی است که تب دارند. یک کاسه سوپ مرغ گرم با رقیق کردن مخاط مجرای بینی را باز می‌کند، گلودرد را تسکین می‌دهد، بدن را هنگام لرز گرم نگه می‌دارد و به‌دلیل داشتن پروتئین به مبارزه با آنفولانزا کمک می‌کند. همچنین سیرکننده است، به‌راحتی هضم می‌شود و بخشی از آب مورد نیاز بدن را تأمین می‌کند.
۳. آب نارگیل
برای اینکه بدن خود را در بهترین حالت نگه دارید، باید هیدراته بمانید. مصرف مایعات به تنظیم دمای بدن کمک می‌کند، عفونت را مهار می‌کند و باعث انتقال مواد مغذی ضروری به داخل سلول‌ها می‌شوید. دریافت کافی مایعات به‌خصوص زمانی که تب دارید و از طریق تعریق مقدار زیادی آب از دست می‌دهید، اهمیت ویژه‌ای دارد.
به گفته‌ی متخصصان، آب نارگیل برای جایگزین کردن مایعات و الکترولیت‌های ضروری که در اثر تعریق یا اسهال از دست می‌دهید، گزینه‌ی ایدئالی است. آب نارگیل سرشار از پتاسیم است، الکترولیت و ماده‌ی معدنی مهمی که به عملکرد عضلات و اعصاب کمک می‌کند و بدن برای تنظیم ضربان قلب به آن نیاز دارد. به خاطر داشته باشید که محصول انتخابی شما باید حاوی آب نارگیل خالص و فاقد هر گونه شیرین‌کننده یا طعم‌دهنده باشد.
۴. میوه‌ها
وقتی تب دارید میوه‌ها دوست شما هستند. بیشتر میوه ها حداقل ۸۰ درصد آب دارند، بنابراین برای هیدراته کردن بدن انتخاب مناسبی به شمار می‌روند. به‌علاوه، بسیاری از آن‌ها مقدار قابل توجهی ویتامین C دارند که برای عملکرد سیستم ایمنی و همچنین ترمیم سلول ضروری است. پرتقال و سایر مرکبات غنی از ویتامین C با حمایت از سیستم ایمنی بدن به خلاص شدن از شر هر گونه عفونتی که باعث تب می‌شود کمک می‌کنند.
با این حال به خاطر داشته باشید که بعضی از میوه‌ها، به‌خصوص آن‌هایی که دانه و پوست دارند، حاوی فیبر زیادی هستند و ممکن است در هنگام تب به‌سختی هضم شوند (چون احتمالا بیماری باعث تغییر عملکرد دستگاه‌ی گوارش می‌شود). مرکبات، موز، سیب و آووکادو از بهترین میوه‌هایی هستند که می‌توانید هنگام بیماری مصرف کنید.
۵. سبزیجات پخته
سبزیجات هم مثل میوه‌ها با تأمین ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن از عملکرد سیستم ایمنی حمایت کرده و به شما در خلاص شدن از تب کمک می‌کنند. متخصصان به‌ویژه خوردن هویج، کرفس و پیاز را توصیه می‌کنند که می‌توانید از آن‌ها برای تهیه‌ی سوپ مرغ خانگی استفاده کنید.
بهتر است هنگام بیماری از مصرف سبزیجات خام بپرهیزید، چون سبزیجات خام مقدار زیادی فیبر دارند که ممکن است باعث ایجاد گاز و نفخ شود. بنابراین، از سبزیجات پخته استفاده کنید که هضم آن‌ها راحت‌تر است.
۶. غذاهای پرپروتئین
وقتی صحبت از مواد مغذی حیاتی برای مبارزه با عفونت می‌شود، پروتئین در بالای لیست قرار می‌گیرد. چرا که بدن برای تولید آنتی‌بادی یا پادتن که از شما در برابر عوامل بیماری‌زا محافظت می‌کند، به پروتئین نیاز دارد.
غذاهای غنی از پروتئین مانند گوشت بدون چربی، مرغ، لوبیا و آجیل حاوی مواد معدنی مهمی مثل سلنیوم و روی هستند که برای فعالیت سیستم ایمنی سالم ضروری به شمار می‌روند. تخم‌مرغ هم غذای پرپروتئین دیگری است که به‌دلیل داشتن ویتامین D می‌تواند به عملکرد سیستم ایمنی بدن کمک کند.
اگرچه ممکن است هنگام بیماری به‌دلیل از دست دادن اشتها تمایلی به خوردن غذاهای پرپروتئین نداشته باشید، اما افزودن مقدار کمی مرغ یا لوبیا به سوپ یک راه‌ی عالی برای اطمینان از تأمین پروتئین مورد نیاز بدن است.
۷. ادویه‌ها مثل سیر و زنجبیل
قفسه‌ی ادویه‌های شما هم ممکن است تعدادی از غذاهای تب‌بُر و تقویت‌کننده‌ی سیستم ایمنی را در خود جای دهد. برای مثال، سیر حاوی آلیسین است که یک ترکیب ضدباکتری محسوب می‌شود و می‌تواند به کاهش التهاب و احتمالا مبارزه با تب کمک کند.
زنجبیل ادویه‌ی دیگری است که می‌تواند از سیستم ایمنی بدن حمایت کند. جینجرول، ترکیب فعال موجود در زنجبیل، دارای خواص دارویی است و به کاهش التهاب، درمان حالت تهوع و استفراغ و تسکین سایر علائم کمک می‌کند. به‌علاوه، این گیاه‌ی پرخاصیت دارای فعالیت ضدمیکروبی است و عوامل بیماری‌زا از جمله باکتری‌ها را از بین می‌برد. شما می‌توانید زنجبیل را به غذاهای مختلف مثل سوپ اضافه کنید یا از آن به‌شکل چای استفاده کنید.
غذاهایی که هنگام تب باید از مصرف آن‌ها اجتناب کنید
غذاها و نوشیدنی‌های زیر می‌توانند سرعت بهبودی را کاهش دهند:
۱. الکل، نوشابه و نوشیدنی‌های کافئین‌دار
اگر تب دارید از این نوشیدنی‌ها دوری کنید، چون با افزایش دفع ادرار باعث کم‌آبی بدن می‌شوند. به یاد داشته باشید که بدن شما برای مبارزه با عفونت به مایعاتی نیاز دارد که ادرارآور نباشند. در دوران نقاهت، چای سیاه که حاوی آنتی اکسیدان است نوشیدنی بهتری محسوب می‌شود.
۲. غذاها و نوشیدنی‌های شیرین
غذاهای فرآوری‌شده و شیرین باعث ایجاد التهاب در بدن می‌شوند و عملکرد سیستم ایمنی را مختل می‌کنند. وقتی بیمار هستید، سعی کنید مصرف کیک، کلوچه و سایر شیرینی‌ها، آبنبات، بستنی و نوشابه‌های گازدار را محدود کنید.
۳. گوشت‌های فرآوری‌شده
شما نباید انرژی گران‌بهایی را که بدن برای التیام نیاز دارد، صرف هضم غذاهای ناسالم کنید. گوشت‌های فرآوری‌شده مثل هات‌داگ به‌سختی هضم می‌شوند و برای دوران بیماری مناسب نیستند.
زمان مراجعه به پزشک
تب معمولا خطرناک نیست، اما در موارد زیر باید با پزشک مشورت کنید:
- بزرگسالان: دمای ۳۹/۴ درجه‌ی سانتی‌گراد یا بالاتر
- کودکان کوچک‌تر از ۳ ماه: دمای رکتال ۳۸ درجه‌ی سانتی‌گراد یا بالاتر (دمای رکتال از طریق مقعد اندازه‌گیری می‌شود)
- کودکان ۳ تا ۶ ماهه: دمای رکتال ۳۸/۸ درجه‌ی سانتی‌گراد یا بالاتر
- کودکان ۶ ماهه تا ۲ ساله: دمای بالاتر از ۳۸/۸ درجه‌ی سانتی‌گراد که بیش از یک روز طول بکشد یا با علائم دیگری مانند سرفه و اسهال همراه باشد
- کودکان بزرگ‌تر از ۲ سال: تبی که با بثورات پوستی، بی‌قراری، بی‌حالی، سردرد، سفتی گردن یا اسهال واستفراغ مکرر همراه است
- تبی که بعد از قرار گرفتن در هوای گرم شروع شده است و می‌تواند نشان‌دهنده‌ی گرمازدگی باشد
- تبی که پس از مصرف داروهای بدون نسخه با دوز مناسب کاهش پیدا نکرده است
- تب بعد از تماس با بیمار مبتلا به کووید-۱۹ شروع شده است
