آرتور کانن دویل، نویسندهی برجسته و یکی از قلههای ادبیات پلیسی جهان بعد از نوشتن قصههایی که قهرماناناش شرلوک هلمز، کارآگاه خصوصی، و دکتر واتسون، دستیار، همراه وفادارش، بودند به شهرت رسید و ناماش بر سر زبانها افتاد.
اما او در سال ۱۸۹۳، وقتی سیوچهار ساله بود دیگر نمیتوانست به نوشتن داستانهای هولمز ادامه دهد چون میخواست به کسی مثل سر والتر اسکات، رماننویس بزرگ اسکاتلندی، تبدیل شود. از این رو، شخصیت پروفسور موریارتی را وادار کرد هلمز را از دره به پایین پرتاب کند. اما فشار بیوقفهی مخاطبان باعث شد نویسنده بعد از هشت سال قصهی تازهای به نام «درندهی باسکرویل» را بنویسند و زندگی هلمز را پیش از سقوطاش به دره روایت کند.
طرفداران هلمز که از آن زمان تا کنون پرشورتر و عاشقتر شدهاند، خالق کارآگاه خصوصی را فراموش کرده و به او اهمیت نمیدهند. شاید بد نباشد در این مطلب، ۱۷ نکتهی جالب زندگی آرتور کانن دویل، خالق شخصیت شرلوک هلمز، را مرور کنیم.
۱- «کانن» بخشی از نامخانوادگی نویسنده نیست. او بعد از اتمام دوران دبیرستان «کانن» را به نامخانوادگیاش اضافه کرد. بعد از آن، او سر آرتور لگناتوس کانن نامیده شد.
۲- او بین سالهای ۱۸۷۶ تا ۱۸۸۱ در مدرسهی پزشکی دانشگاه ادینبورو تحصیل کرد و فارغالتحصیل شد.
۳- دویل از دو ازدواجاش صاحب پنج فرزند – دو دختر و سه پسر – شد.
۴- کانن دویل پسر اول، سه برادر و دو پسرعمهاش را در طول جنگ جهانی اول از دست داد.
۵- مجسمهی شرلوک هلمز، شخصیت اصلی قصههای کانن دویل، در نزدیکی خانهای که نویسنده در آن به دنیا آمده نصب شده است.
۶- تا امروز از چهار رمان و شصتوپنج داستان کوتاه کانن دویل برای ساخت پانصد فیلمهای سینمایی و سریالی تلویزیونی اقتباس شده است.
۷- شرلوک هولمز شخصیت مورد علاقه کانن دویل نبود و او را در سال ۱۸۹۳ کشت. او به یکی از دوستانش گفت: «اگر میتوانستم او را دوباره – حداقل برای سالها – زنده نمیکردم. چون آنقدر از او استفاده کردهام که احساس بیمارگونهای به من دست میدهد.»
۸- کانن دویل توانست با استفاده از «روش هلمز» معمایی مربوط به قتل ماریون گیلکریست، زن ثروتمند اهل گلاسکو، را با فراخواندن شاهدان و زیر سوال بردن حکم دادستان حل کند. اسلیتر، فردی که به زندان افتاده بود با پرداخت وثیقهی شصت هزار پوندی آزاد شد.
۹- کانن دویل با نویسندگان معروفی مثل برام استوکر و رابرت لوئیس استیونسون دوست و همکلاس بود.
۱۰- کانن دویل و جرج برنارد شاو دربارهی غرق شدن کشتی تایتانیک اختلاف داشتند. دویل از اظهار نظرهای توهینآمیز همکار نمایشنامهنویساش دربارهی اتفاقاتی که در طول سفر در کشتی افتاده بود، عصبانی بود.
۱۱- ادگار آلنپو و ویلکی کالینز اولین نویسندگانی بودند که شخصیتهایی خلق کردند که معمای قتل را با استفاده از عقل، تیزهوشی و درایت حل میکردند. اما کارآگاه کانن دویل جهان را تسخیر کرد و دل علاقهمندان داستانهای پلیسی را ربود.
۱۲- کانن دویل توانست با گسترش روشهای داستاننویسی و تکیه بر منطق و جزئیات نوع تازهای از پلیسینویسی را خلق کند.
۱۳- بعد از مرور رمانها و قصههای کانن دویل خواهید دید نوشتههای او نوآورانه و مشابه آثار نویسندگان قرن بیستم بودهاند.
۱۴- کانن دویل در سال ۱۹۰۲ بعد از کار بر روی اثری غیر داستانی دربارهی جنگ انگلستان و بوئر – منطقهای در آفریقای جنوبی که توسط کمپانی هند شرقی بنا شد – شوالیه شد.
۱۵- دویل همراه با جی. ام. باری، نویسندهی رمان «پیتر پن» اپرایی با نام «جین آنی» را نوشتند و کارگردانی کردند.
۱۶- مجسمهی شرلوک هلمز از تابستان سال ۱۹۸۸ در میدان کانن دویل شهر میرینگن سوئیس، محلی که داستان «مسئله نهایی» در آن روایت میشود، نصب شده است.
۱۷- بر روی سنگ قبر کانن دویل در قبرستان مینستد در شهر نیوفورست استان همپشایر اسکاتلند نوشته شده: «استیل ترو/ بلید استرایت/ آرتور کانن دویل/ شوالیه/ وطنپرست، پزشک و مرد نامهنگار.»